Web Mail Anasayfa
 

MECBURİ MESLEK KARARLARI

  EMANET PARA MAKBUZU İLE İLGİLİ MESLEK KARARI

 
Mecburi Meslek Kararlarına İlişkin Genelge
1996/1
 
(26.10.1996 tarih ve 22635 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır)
 
3568 sayılı, Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 33.maddesine dayanarak 7 .10.1995 tarihli TÜRMOB (Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği) Genel Kurulunda alınan meslek kararı aşağıdaki gibidir:
Meslek mensupları müşteri adına üçüncü kişilere (Vergi Dairesi, SSK, Bağ-Kur ve benzeri kurumlara) ödeme yapmak üzere her ne isim altında olursa olsun, mali değerler (Para, Çek, Senet, Menkul Değerler ve benzerlerini) alamazlar. Emanet para makbuzu veya benzeri belge kullanamazlar. Emanet para makbuzu veya benzeri belge kullananlar hakkında, Disiplin Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Bu uygulama ile ilgili olarak meslek kararına bağlı olmak üzere TÜRMOB (Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği) Başkanlığı açıklayıcı sirküler yayınlayabilir. Bu Genelgenin uygulaması 30.06.1996 tarihinde başlar. Bu süreye kadar Odalar gerekli hazırlıkları yaparak üyelere bildirilecektir
 

SERBEST MUHASEBECİ VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLERİN
KAŞE KULLANMA USULLERİ İLE İLGİLİ MECBURİ MESLEK KARARI


(18.10.2001 tarih ve 24557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır)
1) Bu kararın amacı, TÜRMOB'dan ruhsat alan SM ve SMMM'lerin imzalamak durumunda bulundukları resmi ve mesleki belgelerde özel kaşe kullanmalarıyla ilgili esasları düzenlemektir.
2) Özel kaşeler, şekli ve içeriği TÜRMOB tarafından belirlenerek Başbakanlık Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü'nce imal edilir.
3) Yeni ruhsat alanlara, bedeli tahsil edilerek TÜRMOB tarafından özel kaşe verilir.
4) Halen çalışanlar kütüğüne kayıtlı bulunanlar ve vergi beyannamesi imzalayan bağımlı çalışan SM ve SMMM'ler ise bu kararın yayımlandığı tarihten itibaren altı ay içinde bağlı oldukları Oda vasıtasıyla kaşe talep formunu TÜRMOB'a gönderip, bedelini ödeyerek özel kaşelerini alırlar.
5) Meslek mensupları imzalamak durumunda bulundukları resmi ve mesleki evrakta kullanacakları kaşelerin, kullanımı ve saklanmasından sorumludurlar.
6) Meslek mensupları, bağlı oldukları Oda veya TÜRMOB tarafından istendiğinde özel kaşeyi ibraz etmek zorundadırlar.
7) Ruhsatın iptali veya iadesi hallerinde meslek mensupları veya mirasçıları özel kaşeyi 15 gün içinde tutanakla bağlı oldukları Oda Başkanlığı'na iade etmek zorundadırlar. Ünvan değişikliği olduğu takdirde eski özel kaşe iade edilerek yenisi alınacaktır. Oda, teslim tutanağı ile birlikte özel kaşeyi TÜRMOB'a gönderecektir.
8) Kaşelerini kaybeden meslek mensupları 15 gün içinde gazetede yayımlanan kayıp ilanıyla birlikte bağlı oldukları Odalarına başvurarak yeni özel kaşe talep edeceklerdir.
9) TÜRMOB'un meslek kütüğündeki SM ve SMMM'lerin kaydının yanına özel kaşe numarası da yazılır.
10) Üyenin Odadan alacağı mesleki bilgi formalarında (faaliyet belgesi, vb.) diğer bilgilerin yanısıra kaşe numarası da yazılır.
11) Odalar arasında nakil yapılması özel kaşenin değiştirilmesini gerektirmez.
12) Kaşelerin şekli, imali, teslimi, kullanımı, yenilenmesi, bedeli gibi konularda sirküler yayımlamaya TÜRMOB yetkilidir.

 

ORTAKLIK BÜROSU İLE İLGİLİ MESLEK KARARI
 


Mecburi Meslek Kararına İlişkin Genelge
1996/2
 
(20.03.1996 tarih ve 22586 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır)
 
Amaç
Madde 1-
3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 2 nci maddesinde belirtilen mesleki konuların ifası ve 45 nci maddenin son fıkrasında yer alan birden çok meslek mensubunun serbest muhasebecilik, serbest muhasebeci mali müşavirlik, ve yeminli mali müşavirlik ortaklık bürosu veya şirketi altında çalışmaları bu genelgeye göre düzeltilecektir.
 
Kapsam
Madde 2-
Bu genelge, 3568 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde yer alan, Gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin; Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince, defterlerini tutmak, bilanço, kâr-zarar tablosu ve beyannameleri ile belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak, Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işleri düzenlemek veya bu konularda müşavirlik yapmak, Yukarıdaki (a) ve (b) no’lu alt bentlerde yazılı konularda, belgelere dayanarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek,
Yukarıdaki (A) bendinin (a) ve (b) no’lu alt bentlerindeki işlerin yanısıra 3568 sayılı Kanunun 12 nci maddesine göre tasdik işlemlerini yapmak üzere, birden çok meslek mensubu bir araya gelerek kurdukları ortaklık bürosu veya şirketleri kapsamaktadır.
Başka kanunlara veya yukarıda hizmetleri talep eden kuruluşların kanun, yönetmelik veya tebliğlerine dayanılarak düzenlenen “müşavirlik” veya “bağımsız denetim kuruluşları”nın çalışma konuları da bu madde kapsamında olup, bu genelgenin düzenlenme hükümlerine tabidir.
 
Mesleki Ortaklık Bürosu veya Şirket Türleri ve Unvanları
Madde 3-
Birden çok meslek mensubunun bir araya gelerek kurdukları ortaklık bürosu veya şirketler şunlardır.
 
a-) Ortaklık Bürosu (Adi Şirket)
b-) Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket,
c-) Limited Şirket,
d-) Anonim
Şirket.
 
Bu türde kurulacak şirketler, kurulacak ortaklık bürosu veya meslek şirketinin kurucusu meslek mensuplarının mesleki unvanlarına bağlı olarak bu genelgenin 2 nci maddesinin yalnız (A) bendinin (a) alt bendinin faaliyet konusu olarak seçenler “Serbest Muhasebecilik” unvanını, (A) bendinin tümünü faaliyet konusu olarak seçenler “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik” unvanını, (B) bendini faaliyet konusu olarak seçenler “Yeminli Mali Müşavirlik” unvanını, meslek unvanı olarak kullanırlar.
 
Buna göre kurulacak ortaklık bürosu veya şirketler;
 
“Serbest Muhasebecilik” faaliyetinde bulunacaklarsa,
1-.......................................Serbest Muhasebecilik Ortaklık Bürosu,
2-.......................................Serbest Muhasebecilik Limited Şirketi,
3-.......................................Serbest Muhasebecilik Anonim Şirket,
4-.......................................Serbest Muhasebecilik Hisseli Komandit Şirket,
 
“Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik” faaliyetinde bulunacaklarsa,
1-.......................................Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Ortaklık Bürosu,
2-.......................................Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Limited Şirketi,
3-.......................................Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi,
4-.......................................Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Hisseli Komandit Şirketi,
 
“Yeminli Mali Müşavirlik” faaliyetinde bulunacaklarsa,
1-.......................................Yeminli Mali Müşavirlik Ortaklık Bürosu,
2-.......................................Yeminli Mali Müşavirlik Limited Şirketi,
 
3-.......................................Yeminli Mali Müşavirlik Hisseli Komandit Şirketi,
4-.......................................Yeminli Mali Müşavirlik Anonim Şirketi
ünvanını alırlar.
 
Ortaklık Bürosu ve Unvanlarındaki Yasaklar
Madde 4-
Ortaklık Bürosu veya şirketlerin unvanlarında 3568 sayılı Kanunun 8 nci maddesine göre yetki almış kişilerin isim ve soyadları dışında yabancı isim veya unvan kullanılması veya meslek ünvanları dışında da danışmanlık, denetim ve benzeri rumuzların yer alması yasaktır.
 
Ortaklık Bürosu
Madde 5-
Ortaklık Bürosu ortaklarının aşağıdaki özellikleri haiz olmaları şarttır.
“Serbest Muhasebecilik – Ortaklık Bürosu” ünvanı altında birden fazla meslek mensubu tarafından kurulacak Ortaklık Bürosu’nun ortaklarının “Serbest Muhasebeci” ruhsatına sahip olmaları, “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik – Ortaklık Bürosu” ünvanı altında birden fazla meslek mensubu tarafından kurulacak Ortaklık Bürosu’nun ortaklarının “Serbest Muhasebeci mali Müşavir” ünvanına sahip olmaları,
“Serbest Muhasebeci” ünvanına sahip meslek mensupları “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Bürosu”na ortak olabilir,
buna karşılık yalnız 3568 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (A) bendinin (a) alt bendindeki işleri yapar ve bunlardan sorumlu olabilirler. Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ünvanına sahip ortaklar ise, 3568 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (A) bendinin (a), (b) ve (c) alt bentlerinde belirtilen işlemleri yapar ve bunlardan sorumlu olurlar.
 
“Y eminli Mali Müşavirler Ortaklık Bürosu” unvan altında birden fazla meslek mensubu tarafından kurulacak Ortaklık Bürosu’nun ortaklarının “Yeminli Mali Müşavirlik” ruhsatına sahip olmaları.
 
Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler
Madde 6-
a) “Serbest Muhasebecilik Hisseli Komandit Şirketi” ünvanı altında birden fazla meslek mensubu tarafından Türk Ticaret Kanunu’nun Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket hükümlerine göre kurula r ak Hisseli Komandit Şirket ortaklarının “Serbest Muhasebeci” ünvanına sahip olmaları gerekmektedir.
Bu şirketler, 3568 Sayılı Kanunun 2 nci maddesine giren işlerden yalnız (A) bendinin (a) alt bendindeki işleri yaparlar.
b) “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Hisseli Komandit Şirket” ünvanı altında birden fazla meslek mensubu tarafından Türk Ticaret
Kanunu’nun Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket hükümlerine göre kurulacak Hisseli Komandit Şirket ortaklarının “Serbest Muhasebeci Mali Müşavir” ünvanına sahip meslek mensubu olmaları gerekmektedir.
 
“Serbest Muhasebeci” ünvanına sahip meslek mensupları “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Hisseli Komandit Şirketi”ne ortak olabilir, buna karşılık sorumlu olarak yalnız 3568 Sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (A) bendinin (a) alt bendindeki işleri yapar ve bunlardan sorumlu ol a bilirler. Serbest Muhasebeciler, 3568 Sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (A) bendinin (b) ve (c) alt bentlerindeki işlemleri yapamazlar ve bu işlemlerden sorumlu tutulamazlar.
 
Şirket ortağı “Serbest Muhasebeci Mali Müşavir” ünvanına sahip meslek mensupları 3568 Sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (A) bendinin (a), (b) ve (c) alt bentlerindeki işlemleri yaparlar.
 
“Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Hisseli Komandit Şirketi”nin komandite ortaklarından en az birisinin Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ünvanına sahip olması ve bunlardan en az birisinin çalışanlar listesine kaydolması gerekmektedir. Komanditer ortakların hissesi komandite ortakların hissesinden fazla olamaz.
 
“Yeminli Mali Müşavirlik Hisseli Komandit Şirket” ünvanı altında birden fazla meslek mensubu tarafından Türk Ticaret Kanununun Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket hükümlerine göre kurulacak Hisseli Komandit Şirket ortaklarının “Yeminli Mali Müşavir ünvanına sahip olmaları gerekmektedir.
 
Limited Şirketler
Madde7-
a) “Serbest Muhasebecilik Limited Şirketi” ünvanı altında birden fazla meslek mensubu tarafından Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulacak Limited Şirketlerin ortaklıklarının “Serbest Muhasebeci” ünvanına sahip olması gerekmektedir. Bu şirketler 3568 sayılı Kanunun 2 n c i maddesine giren işlerden, yalnız (A) bendinin (a) alt bendindeki işleri yaparlar.
b) “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Limited Şirketi” ünvanı altında birden fazla meslek mensubu tarafından Türk ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulacak Limited Şirketlerin ortaklarının “Serbest Muhasebeci Mali Müşavir” ünvanına sahip meslek mensubu olmaları gerekmektedir.
“Serbest Muhasebeci” ünvanına sahip meslek mensupları “Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Limited Şirketi”ne ortak olabilir, buna karşılık sorumlu olarak yalnız 3568 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (A) bendinin (a) alt bendindeki işleri yapar ve bunlardan sorumlu olabilirler. Serbest Muhasebeciler, 3568 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (A) bendinin (b) ve (c) alt bentlerindeki işleri yapamazlar ve bu işlemlerden sorumlu tutulamazlar.
Şirket ortağı “Serbest Muhasebeci Mali Müşavir” ünvanına sahip meslek mensupları 3568 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (A) bendinin (a), (b) ve (c) alt bentlerinde belirtilen işlemleri yaparlar.
“Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Limited Şirketi” ortaklarından en az birisinin “Serbest Muhasebeci Mali Müşavir” ünvanına sahip olması ve sorumlu ortak sıfatıyla çalışanlar listesine kaydolması gerekmektedir.
“Yeminli Mali Müşavirlik Limited Şirketi” ünvanı altında birden fazla meslek mensubu tarafından Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulacak Limited Şirketleri ortaklarının “Yeminli Mali Müşavir” ünvanına sahip olmaları ve en az birinin çalışanlar listesine kaydolması gerekmektedir.
 
Anonim Şirketler
Madde 8-
a) “Serbe st Muhasebecilik Anonim Şirketi” ünvanı altında en az beş meslek mensubu tarafından Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulacak Anonim Şirketlerin ortaklıklarının “Serbest Muhasebeci” ünvanına sahip meslek mensubu olmaları gerekmektedir. Bu şirketler 3 5 68 sayılı Kanunun 2 nci maddesine giren işlerden yalnız A bendinin (a) alt bendindeki işleri yaparlar.
b) “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi” ünvanı altında en az beş meslek mensubu tarafından Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulacak en az birinin “Serbest Muhasebeci mali Müşavir” ünvanına sahip meslek mensupları olması şarttır.
“Serbest Muhasebeci” ünvanına sahip meslek mensupları “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi”ne ortak olabilir, buna karşılık sorumlu olarak yalnız 3568 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (A) bendinin (a) alt bendindeki işleri yapar ve bunlardan sorumlu olurlar. Serbest Muhasebeci ünvanına sahip ortaklardan genelgenin 2 nci maddesinin (A) bendinin (b) ve (c) alt bentlerindeki işlemleri yapamaz ve bu işlemlerden sorumlu tutulamazlar.
 Şirket ortağı “Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik” ünvanına sahip meslek mensupları 3568 sayılı Kanunun 2’nci maddesinin (A) bendinin (a), (b) ve (c) alt bentlerindeki işleri sorumlu olarak yaparlar.
“Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi”nin Yönetim Kurulu üyelerinin en az birisinin Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olması ve çalışanlar listesine kaydolması şarttır.
“Yeminli Mali Müşavirlik Anonim Şirketi” ünvanı altında en az 5 meslek mensubu tarafından Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulacak Anonim Şirketin ortaklarının Yeminli Mali Müşavir ünvanına sahip olmaları ve en az birisinin sorumlu ortak sıfatıyla çalışanlar listesine kaydolması şarttır.
 
Reklam Yasağı
Madde 18-
Mesleki ortaklık bürosu ve şirketler reklam yapamazlar.
Bunların kuruluşlarını tanıtıcı mahiyetteki tanıtım dosya ve katalogları ile kendi ihtiyaçları için kullandıkları basılı kağıt, bloknot ve kalem reklam sayılmaz.
 
Mesleki Özen
Madde 19-
Mesleki ortaklık bürosu ve şirketler üstlendikleri işlerin yapılmasında ve tamamlanmasında gerekli mesleki özeni göstermek zorundadırlar.
 
Tasfiye, Konkordato ve İflas
Madde 20-
Mesleki ortaklık bürosu veya şirketlerin tasfiye kararı almaları, konkordato ilan etmeleri ve iflaslarının istenmesi halinde ilgili Oda Yönetim Kurulu tarafından en az bir en fazla üç meslek mensubu gözetmen olarak atanır ve mevcut işlerin tamamlatılması sağlanır. Bu durumdaki ortaklık bürosu ve şirketlerin yeni iş kabul etmeleri yasaktır. Meslek kütüğünde tasfiye, konkordato ve iflas halleri belirtilir ve iflas halleri belirtilir ve ek genelgelerle duyurul ur.
 
Sır Saklama
Madde 21-
Mesleki ortaklık bürosu ve şirketler, meslek mensubu ortakları, çalışan meslek mensupları ve diğer meslek mensubu olmayan çalışanlar sır saklama ile yükümlüdürler. Aksine davrananlar hakkında 3568 sayılı Kanunun 47 nci maddesine göre işlem yapılır.
 
Ortaklık Bürosu ve Şirketlerin Hakları
Madde 22-
Mesleki ortaklık bürosu ve şirketler, tüzel kişi olarak meslek mensuplarına 3568 sayılı Kanunla tanınan seçme ve seçilme hakları hariç tüm haklardan yararlanırlar ve 3568 sayılı Kanunun disiplin hükümleri bunlara da uygulanır.
 
 
Ortaklık Bürosu ve Şirket Mensubu ile Meslek Mensuplarının Çalışanlar Listesine Yazılmaları
Madde 23-
Mesleki ortaklık bürosu ve şirket ortaklarının ve mensuplarının tümü bireysel olarak ilgili meslek Odalarına kaydolmak zorundadırlar. Ancak, ortaklık bürosu veya şirket faaliyet izni için en az bir kişinin çalışanlar listesine kaydolması şarttır.
 
Ortakların Varisleri
Madde 24-
Ortak meslek mensubunun vefatı halinde, varislerine intikal eden hisseleri bir yıl içinde tasfiye edilir.
Ancak, varisler arasında meslek mensubu olma şartlarını taşıyan varsa bunlar için süre, staj ve sınavın gerektirdiği süre kadar uzatılır.
Bu süre zarfında mirasçılar mesleğin icrası ile ilgili kararlara iştirak edemezler ve yetki kullanamazlar.
 
Ortaklar
Madde 25-
Meslek mensubu olarak ruhsat sahibi olamayanlar, ortaklık bürosu veya şirketlere ortak olamazlar. (24 ncü madde hükmündeki mirasçıların hakları saklıdır.)
 
İntibak
Madde 26-
Bu genelgenin yürürlüğe girdiği anda faaliyette bulunan şirketler, kararın hükümlerine 31.12.1996 tarihine kadar intibak etmek zorundadırlar.
 
Yürürlük
Madde 27-
Bu genelge, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
 
Yürütme
Madde 28-
Bu genelge hükümleri, TÜRMOB (Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği) Yönetim Kurulu tarafından yürütülür.
 
Not: Bu Genelgenin 9,10,11,12,13,14,15,16 ve 17. Maddeleri Danıştay Sekizinci Dairenin E:1996/1771 ve K: 1997/1886 sayılı kararı ile iptal edildiğinden yazılmamıştır.

 

SERBEST MUHASEBECİ VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLERİN VERGİ USUL KANUNU'NUN MÜKERRER 227'NCİ MADDESİNE GÖRE İMZALANACAK VERGİ BEYANNAMELERİNDE UYULACAK ESASLARA İLİŞKİN MECBURİ MESLEK KARARI
 
 
(18.10.2001 tarih ve 24557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır)
 

 

Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği Başkanlığından:

AMAÇ

MADDE 1- Vergi Usul Kanunu (VUK)'nun mükerrer 227'nci maddesine göre; 3568 Sayılı Kanun'a göre yetki almış Serbest Muhasebeciler, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler tarafından vergi beyannamelerinin imzalanması hizmetlerinde meslek mensuplarının çalışmaları bu mecburi meslek kararına göre düzenlenecektir.

 

 

KAPSAM

MADDE 2- Bu mecburi meslek kararı VUK'un mükerrer 227'nci maddesine göre vergi beyannamelerinin ekinde sunulan finansal tabloların ve hesap özetlerinin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını oluşturan belgelere uygunluğunu saptamaya yönelik mesleki çalışma esaslarını kapsamaktadır.

 

3568 Sayılı Meslek Yasasının 12. maddesi ile VUK'nun mükerrer 227'inci maddesinde yer alan Yeminli Mali Müşavirlerin tasdik işleri ile ilgili çalışmalar bu mecburi meslek kararı kapsamında değildir.

 

MESLEKİ ÇALIŞMA YÖNTEMİ

MADDE 3- VUK'un mükerrer 227'nci maddesine göre meslek mensupları, imzaladıkları vergi beyannamelerinde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını oluşturan belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyanına bağlı olarak salınacak vergi, ceza ve gecikme

faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar. Bu sorumluluğun sınırları bu kararın 16'ncı maddesinde düzenlenmiştir. Ancak sorumluluktan meslek mensubunun müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulması iki koşula dayandırılmıştır.

 

Birinci koşul, vergi beyannamelerinde yer alan bilgilerin defterlere uygunluğudur. Bu hükümle, vergi beyannamelerinin imzalanmasında meslek mensubunun yüklendiği görev ve sorumluluk yalnız defterlere dayanan bilgilerle sınırlandırılmaktadır. Bu sınırlamaya defterlerin onayları ile ilgili bilgiler

gibi şekli olanlarda dahil olmak üzere muhasebe kayıtlarına uygun olarak hazırlanan vergi beyannamelerinin ekindeki finansal tablolar ile hesap özetleri de dahildir.

 

İkinci koşul, söz konusu defterlerdeki kayıtların dayanaklarını oluşturan belgelere uygun olmasından, meslek mensubunca VUK'nun mükerrer 227. maddesinde belirtilen hükümler çerçevesinde yapacağı şekli inceleme anlaşılmalıdır. Burada belgelere uygunluk dışında, defter kayıtlarının genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kuralları ile vergi mevzuatına uygunluğunun araştırılması, meslek mensubundan talep edilen hizmetin kapsamındadır.


Sorumluluğu gerektiren bu durumlar nedeniyle vergi beyannamelerinin  imzalanması öncesi meslek mensuplarının sınırlı uygunluk denetimi yapmaları gerekir.

 

 

SINIRLI UYGUNLUK DENETİMİ (SUD)

MADDE 4- Uygunluk denetimi, işletme içinden veya dışından yetkili bir üst makam tarafından saptanmış kurallara ve Devlet müdahalesinin olduğu durumlarda yasal düzenlemelere uyulup uyulmadığını araştırmaktır. VUK'un mükerrer 227'nci maddesine göre talep edilen uygunluk denetimi sınırlandırılmış olup, kayıtların dayanağı olan belgelere uygunluk koşulunu getirmiştir. Bu denetimin yerine getirilmesinde üçüncü kişilerle uygunluk, belgelerin doğruluğunu araştırma gibi yükümlülüklerin yerine getirilmesi istenmemiştir. Bu nedenle VUK'nun mükerrer 227'nci maddesine göre vergi beyannamelerinin imzalanması için yapılacak sınırlı uygunluk denetiminin (SUD), konusunu, işletmenin tuttuğu defter kayıtları ve yapmış olduğu işlemler oluşturur. Denetim kriterleri ise yasalar, şirket ana sözleşmesi, şirketin iç yönetmelikleri, iş sözleşmeleri dışında genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kuralları ve standartları ile defter kayıtlarının dayanağını oluşturan belgelerin yasalara uygun nitelikte olmasıdır. VUK'un mükerrer 227'nci maddesine göre yapılacak SUD faaliyeti karşıt inceleme ve üçüncü kişilerle uygunluğu içermediği için vergi revizyonu olmadığı gibi, doğruluk denetimini içeren ve karşıt inceleme yetkisiyle gerçekleştirilen Yeminli Mali Müşavirlerin tasdik faaliyeti değildir. Vergi beyannamelerinin imzalanmasında meslek mensuplarının SUD faaliyeti, vergi beyannamelerinin ekindeki finansal bilgilerin veya hesap özetlerinin defterlere uygunluğu ile bu kayıtların doğru bir şekilde ve dayanakları olan belgelere uygun yapılması amacına yönelik bir ön denetimdir.

 

SINIRLI UYGUNLUK DENETİMİ SÜRECİ

MADDE 5- VUK'nun mükerrer 227'nci maddesine göre vergi beyannamelerinin imzalanmasında SUD süreci şu aşamaları içerir.

 

a) Vergi beyannamesi imzalanacak işletme ile anlaşıp işin alınması,

b) Sınırlı uygunluk denetimi faaliyetinin planlaması,

c) Sınırlı uygunluk denetimi faaliyetinin yürütülmesi

d) Sınırlı uygunluk denetiminin sonuçlandırılması ve rapora bağlanması,

e) Sınırlı uygunluk denetimi faaliyetinin kalite kontrolü.

 

VERGİ BEYANNAMESİ İMZALANACAK İŞİN ALINMASI

MADDE 6- Vergi beyannamesi imzalamak üzere iş alınırken, kesinlikle bir sınırlı uygunluk, sözleşmesi yapılması gerekir. Bu sözleşmede en az şu bilgiler yer almalıdır:

 

. Sözleşme tarafları

. Vergi beyannamesi imzalanacak işletme ve dönem

. İmzalanacak vergi beyannamesi ile ilgili olarak sınırlı uygunluk  denetimi yapılacak mali tablolar ve defterleri,

. Sınırlı uygunluk denetiminde çalışacak insan/saat,

. Sınırlı uygunluk denetimi kapsamına alınacak süre ve dönem,

. Varsa önceki sınırlı uygunluk denetimi yapan meslek mensubunun adı, soyadı, odası ve ruhsat numarası,


. Defter kayıtlarının dayanağını oluşturan belgelerin ve envanter miktar listelerinin doğruluğundan vergi mükellefinin sorumlu olduğu,

. Vergi beyannamesinin imzalanarak vergi yükümlüsüne teslim tarihi,

. Ücret

 

Meslek mensupları 03.01.1990 tarih ve 20391 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 52'nci maddesindeki çalışmaları yapıp, uzmanlık deneyimlerini, birikimlerini ve yeteneklerini gözönünde bulundurarak kendilerine önerilen vergi beyannamelerini imzalama işini kabul edip etmemekte serbesttirler.

 

 

SINIRLI UYGUNLUK DENETİMİNİN PLANLAMASI

MADDE 7-  Vergi beyannamesi imzalanacak işin kabulü anında araştırılan bilgiler dikkate alınarak SUD faaliyetinin nasıl ve ne sürede yapılacağı planlanır. Bu amaçla SUD faaliyetinin süresi, SUD faaliyetinde görevlendirilecek personel sayısı ve iş bölümü, SUD faaliyetinde ağırlık verilecek hususları içeren yazılı bir  SUD programı hazırlanır ve çalışma dosyası oluşturulur. SUD faaliyeti planlanırken ayrıca zamanı esas alan bir çalışma programı yapılır.

 

SINIRLI UYGUNLUK DENETİMİNİN YÜRÜTÜLMESİ

MADDE 8- Vergi beyannamelerinin imzalanması amacıyla yürütülecek SUD faaliyeti, defter tutma yükümlülüğüne göre yürütülür.

 

A- İşletme defteri veya serbest meslek kazanç defteri esasına göre tutulan defterlere dayanan vergi beyannamelerinde SUD faaliyeti şu şekilde yürütülür.

 

Basit defter yöntemiyle defter tutanların vergi beyannamesinin imzalanmasını sözleşme ile üstlenen meslek mensubu, hazırladığı SUD faaliyet programına uygun olarak, vergi beyannamesinin ekindeki hesap özetinin işletme defteri veya serbest meslek kazanç defteri ile ödeme kaydedici cihaz raporlarına uygunluğunu, bu defterlerde yer alan kayıtların dayanağı olan belgelere uygun yapılıp yapılmadığını, her kaydı ve her belgeyi ayrı ayrı inceleyerek saptar. Hesap özetinin bu kayıtlara ve yıl içinde verilen Katma Değer Vergisi ve Muhtasar Beyannameleri ile tutarlı olup olmadığının test edilerek saptanması gerekir. Mal alışları içindeki demirbaşların ayrılıp ayrılmadığı araştırılır ve amortisman hesapları yeniden yapılarak test edilir.

 

Bu tür defter tutan işletmelerin SUD faaliyetinde belirtilenlerden yalnız ilgili olanları uygulanır.

 

. Defter kayıtları ile matematiksel hata ve hilelerinin saptanması,

. Hesap özetlerinin kayıtlara uygun olup olmadığı,

. Envanter listelerinin kontrolü,

. Amortisman hesaplarının yeniden yapılarak test edilmesi,

. Yıl sonu kapanışları yapılarak devirlerin denkleştirilmesinin kontrolü,

. Ödeme kaydedici cihaz raporlarının, katma değer vergisi beyannamelerinin, ücret bordrolarının ve muhtasarların kontrolü.

 

B- Bilanço esasına göre tutulan defterlere dayanan vergi beyannamelerinde SUD faaliyeti şu şekilde yürütülür:

 

Vergi beyannamesini imzalama işini üstlenen meslek mensubu, hazırladığı SUD denetim programına uygun olarak, vergi beyannamesinin ekindeki finansal tabloların defterlere uygunluğunu, bu tablolarda yer alan varlık (aktif), kaynak (pasif), gelir ve giderlerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığını ve bunların kayıtlara doğru geçirilip geçirilmediğini saptamak için bilgi ve belgeleri toplamak ve değerlendirmek amacı ile aşağıda sınıflandırılmış çalışmalar yapmalıdır. Ancak SUD faaliyetinde aşağıda, belirtilenlerden yalnız ilgili olanlar uygulanır.

 

a) Muhasebe Denetimi,

    . Muhasebe kayıt ve matematiksel hataların saptanması,

    . Muhasebe hesaplarında hata ve hilelerin saptanması,

    . Kullanılan hesap planının Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine uyup uymadığının saptanması,

    . Türk Muhasebe Standartlarına uyulup uyulmadığı,

    . Muhasebe yöntem ve politikalarını bir örnek dönem ile karşılaştırarak, değişiklik varsa nedenlerinin araştırılması.

 

b) Bilanço Denetimi

    . Aktif ve pasif hesapların denetimi,

    . Dönem içi mizanların hesaplara uygunluğu ve bu mizanların bilançoya doğru yansıtılıp yansıtılmadığının kontrolü,

    . Bilanço gününden önce meydana gelen ancak sonradan saptanan işlemlere ait kayıtların kontrolü,

    . Yıl sonu düzenleyici kayıtlar (amortisman, karşılık, yeniden değerleme,  reeskont gibi) ile kapanış kayıtlarının kontrolü.

 

c) Gelir Tablosunun Denetimi

    . Kullanılan 7/A veya 7/B sisteminin işleyişinin incelenmesi,

    . Gelirlerle bu gelirlerin elde edilmesinde yapılan giderlerin karşılaştırılması,

    . Hasılat ve maliyet hesaplarının incelenmesi,

    . Gelir ve gider hesaplarının ilgili yasalara uygunluğunun denetimi,

 

d) Vergi Denetimi

    . Muhasebe belgelerinin bu mecburi meslek kararında belirtilen sınırlar içinde mevzuata uygunluğu,

    . Muhasebe defterleri ve kayıtlarının mevzuata uygunluğu,

    . Yapılan yeniden değerlemenin ve karşılıkların vergi mevzuatına  uygunluğu,

    . Ticari kardan vergi matrahına geçiş işlemlerinin kontrolü ve vergi matrahının doğruluğunun test edilerek saptanması,

    . Vergi beyannamelerinin (yıllık, münferit, özel muhtasar, KDV, damga vergisi gibi) mevzuata uygunluğunun test edilerek saptanması,

    . Ücret Bordrolarının test edilmesi.

 

e) Finansal Tabloların Test Edilmesi,

    . Bilanço ve gelir tablosu ve varsa diğer ek finansal tabloların Muhasebe Sistemi Uygulama       Genel Tebliğleri formatına uygunluğu,

    . Bilançoların defterlere ve muhasebe kayıtlarına uygunluğunun kontrolü,

    . Dönem sonuçlarının yıllık beyannameye aktarılmasının yasalara uygunluğunun denetimi,

 

Not: Bu maddedeki tüm çalışmalarda, bu meslek kararının 11'inci maddesinde yer alan çalışma kağıtları ve çalışma dosyası kullanılır.

 

SINIRLI UYGUNLUK DENETİMİNİN SONUÇLANDIRILMASI VE RAPORA BAĞLANMASI

MADDE 9- SUD tamamlandıktan sonra varılan kanaat olumlu ise vergi beyannameleri koşulsuz olarak imzalanır. Bu imza olumlu rapor niteliğindedir. İmza sırasında TÜRMOB'dan alınan ve sıra numaralı olan Serbest Muhasebeci ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin kaşelerini, Yeminli Mali Müşavirlerin ise mühürlerini kullanmaları zorunludur.

 

SUD'u gerçekleştiren meslek mensupları; mesleki sorumluluğun bilincinde, SUD faaliyeti sırasında içeriği itibariyle yanıltıcı belge saptadıkları takdirde ya da genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kurallarına, muhasebe standartlarına ve mevzuat hükümlerine aykırı hatalı ve hileli işlemleri saptadıkları takdirde, vergi beyannamesini imzalayacakları müşterilerine hata ve hilelerin düzeltilmesini sözlü veya yazılı bildirirler. Bu bildirime rağmen, hata ve hilelerin düzeltilmemesi halinde, vergi beyannamelerine kayıt koyarak imzalarlar ve durumu ilgili kurumlara bildirirler.

 

VUK'un mükerrer 227'nci maddesine göre vergi beyannamelerinin imzalanmasında rapor hazırlama zorunluluğu yoktur. Ancak meslek mensuplarının sorumluluklarını sınırlamak, anlaşmazlıklarda çalışma kağıtlarının kanıt olarak kullanabilmesi amacıyla vergi beyannamelerinin imzalanması için yapılan SUD sonucunda rapor hazırlanması meslek mensubuna bu meslek kararıyla önerilir.

 

Sınırlı uygunluk denetimi sonucunda hazırlanması önerilen rapor şu bölümlerden oluşur.

 

a) Genel bilgi bölümü (ilgili vergi dairesi müdürlüğü, müşterinin adı, vergi hesap numarası),

b) Kapsam bölümü (dönemi belirtilen finansal tabloların veya hesap özetlerinin genel kabul görmüş muhasebe ilke, kural ve standartlarına uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği ve vergi matrahının belirlenmesinde mevzuata uygun olup olmadığı belirtilir),

c) Açıklama ve görüş bölümü (SUD sonucunda meslek mensubunda oluşan kanı belirtilir),

d) Tarih bölümü (SUD faaliyetinin bittiği tarih gösterilir.)

e) Meslek mensubunun TÜRMOB'tan aldığı sıra numaralı kaşesi veya mührü (kendi adına veya meslek şirketi adına SUD'un sorumluluğunu yüklenen meslek mensubu tarafından imzalanır),

 

SUD raporu, sorumluluğu üstlenen meslek mensubunun sınırlı uygunluk denetimi faaliyeti sonucunda oluşan kanısına göre olumlu, olumsuz ve şartlı olabilir.

 

SINIRLI UYGUNLUK DENETİM FAALİYETİNİN KALİTE KONTROLÜ

MADDE 10- Meslek mensupları, sınırlı uygunluk denetiminin her aşamasında planlama ve kontrolü etkin bir şekilde yerine getirmelidirler. Bu amaçla meslek mensubu, yardımcılarının SUD faaliyetinde kullandıkları çalışma kağıtlarını kontrol etmek, varılan kanaatleri ile SUD programına ve tekniklerine uyulup uyulmadığını test etmek zorundadırlar.

 

SUD faaliyetinde görev alan personelin çalışmalarının yönlendirilmesi ve bu çalışmaların SUD'un amacına uygun tamamlanması SUD'un sorumluluğunu üstlenen meslek mensubunun görevidir.

 

SINIRLI UYGUNLUK DENETİM FAALİYETİ ÇALIŞMA DOSYASI VE ÇALIŞMA KAĞITLARI

MADDE 11- Meslek mensubu, SUD faaliyetini düzenli bir kayıt sistemi içinde yapmalıdır. Söz konusu düzen çalışma kağıtları ve bunları toplayan çalışma dosyası ile yerine getirilir. Çalışma dosyası; daimi dosya ve cari dosya olmak üzere iki ayrı dosyadan oluşur

.

Çalışma dosyası; SUD sırasında kullanılan çalışma kağıtlarının, uygunluk testlerinin, yazışmaların, SUD'u yapılan kuruluşa ait işlemlerin, sözleşmelerin örnekleri gibi meslek mensubunun belgelerini içerir.

 

Çalışma kağıtları, meslek mensuplarının SUD yöntem ve teknikleri ile toplanan kanıt ve değerlendirmelerini içeren kağıtlardır. Çalışma kağıtlarının formu en az aşağıdaki bilgileri içermesi koşulu ile; meslek mensubunca serbestçe düzenlenebilir.

  


Çalışma kağıtlarındaki asgari bilgiler;

a) Vergi beyannamesi imzalanan müşterinin adı-soyadı veya ünvanı, SUD'un dönemi, çalışma kağıtlarının hazırlandığı tarih, hazırlayan meslek mensubunun ya da yardımcısının adı-soyadı ile sorumlu meslek mensubunun imzası yer almalıdır.

 

b) İleride vergi beyannamesinin imzalanması nedeniyle meslek mensubuna sorumluluk yükletildiğinde meslek mensubunun savunmasına yardımcı olacak şekilde yapılan SUD çalışmalarının tüm aşamalarını ve sorumluluk sınırlarını göstermelidir.

 

c) Kayıtların ve hesapların incelenmesinde kullanılan özel işaretlerin açıklanması, hesap uygunluğu, meslek mensubunun iç kontrol sistemi ile varsa iç denetim faaliyetlerinden yararlanıp yararlanmadığı veya düşünceleri açıkça gösterilmelidir.

 

d) SUD programına göre denetimi yapılan hususlar ile aksayan SUD faaliyetinin konuları nedenleri ile belirtilmelidir.

 

Çalışma kağıtları çalışma dosyası içinde 10 yıl süre ile saklanmalıdır.

 

 

VERGİ BEYANNAMESİ İMZALANAN MÜŞTERİLERİN DEFTER KAYITLARININ DAYANAĞI OLANBELGELER

MADDE 12- SUD faaliyetinde defter ve belgelerin sağlanmasından ve doğruluğundan vergi beyannamesinin yükümlüsü sorumludur. Ancak SUD faaliyetini sürdüren meslek mensubunun defter kayıtlarının dayanağı olan belgelerle ilgili şu yükümlülükleri vardır.

 

a) Belgeler VUK ile Türk Ticaret Kanunu'nda belirtilen şekil ve koşullara sahip olmalıdır.

b) Alınan ve verilen kambiyo senetleri ile çekler, şirketin defterlerindeki kayıtlara uygun olmalıdır.

c) Amortisman ve yeniden değerleme hesaplamaları kontrol edilmelidir.

d) Şüpheli alacak karşılıklarının icra ve yargı belgelerine bağlanmış şekilde ayrılıp ayrılmadığı araştırılmalıdır.

e) Alacak ve borç senetleri için yapılan reeskont hesaplamaları kontroledilmelidir.

f) Envanter listeleri müşteri tarafından hazırlanacak ve imzalanacaktır.

Müşterinin beyan ettiği birim fiyat meslek mensubu tarafından test edilecektir.

 

VERGİ BEYANNAMELERİ İMZALANAN MÜŞTERİLERİN DEFTER KAYITLARI

MADDE 13- Meslek mensupları, müşteri tarafından kendilerine verilen belgelerin Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kurallarına uygun ve doğru olarak kanuni defterlere kaydedilmesini ve bu kayıtlara dayanarak mali tabloların çıkarılmasını sağlamalıdır.

 

Bu amaçla yapılacak işlemlerde ilgili kayıtların ve hesapların denetlenmesi gerekir.

 

Vergi beyannamesi imzalanan müşterilerin tutmakla yükümlü olduğu defterler; işletme defteri ya da serbest meslek kazanç defteri ise yapılacak incelemede belgelerin bu defterlere uygun kaydedilip edilmediği ve çıkarılan hesap özetlerinin doğruluğu test edilecektir.

 

Defter kayıtlarının denetimi sırasında doğru olarak elde edilecek finansal tabloların veya hesap özetlerindeki ticari kardan vergi matrahına geçilmesi için gerekli, indirim ve ilaveler, bu mecburi meslek kararının 14. maddesinde belirtildiği şekilde yapılacak çalışma ile saptanacak ve vergi beyannamelerinin buna göre düzenlenmesi sağlanacaktır.

 

VERGİ BEYANNAMESİNE ESAS FİNANSAL TABLOLARDA TİCARİ KARDAN VERGİ MATRAHINA GEÇİŞ

MADDE 14- İmzalanacak vergi beyannamelerine esas finansal tablolar elde edildiğinde ortaya çıkan safi kar yada safi kazanç, vergilendirmeye esas olan matrah kavramından farklıdır. SUD faaliyetinde yapılan işlemler ve testler sonucunda elde edilen safi kardan hareketle vergilendirmeye esas olan matrahın saptanması gerekir.

 

Ticari kar vergi hukuku açısından da irdelenerek aşağıdaki çalışmalar sonucu vergi matrahı saptanacaktır.

 

a) Giderlere ilişkin farklılıklar,

b) Değerlemeye ilişkin farklılıklar,

c) Amortismanlara ilişkin farklılıklar,

d) Karşılıklara ilişkin farklılıklar,

e) Gelirlere ilişkin farklılıklar,

 

Bu çalışmalar sonucunda genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kurallarına göre saptanan ticari kardan vergi matrahına ulaşmak için ticari kara vergi kanunları açısından kanunen kabul edilmeyen giderler, karşılıklar eklenecek, yine bu ticari kar saptanırken, indirilmeyen ancak vergi yasaları açısından indirilebilir amortismanlar, karşılıklar ve değerlendirme farklılıkları eklendikten sonra vergiden muaf veya istisna edilmiş gelirler indirilecektir.

 


FAALİYETİN TERKEDİLMESİ VEYA İŞİN BIRAKILMASI

MADDE 15- Meslek mensubunun vergi beyannamesi imzalama işini aldığı sözleşme dönemi içinde ölüm, meslekten çıkartılma ya da meslek faaliyetinin süresiz tatil edilmesi ve benzeri nedenlerden dolayı faaliyetini terk etmesi halinde, vergi beyannamesi başka bir meslek mensubu tarafından SUD faaliyeti tamamlanarak imzalanabilir. Sorumluluk imzayı atan meslek mensubuna aittir.

 

Ancak meslek mensubu ile müşteri arasındaki iş sözleşmesinin sona erdirilmesi durumunda tarafların gerekçe göstermesi gerekir. Gerekçe gösterilmediği ve ilk sözleşmeyi imzalamış meslek mensubu vazgeçmedikçe vergi beyannamesi birlikte imzalanır. Sözleşme vergi beyannamesinin verilme süresinden 4 ay öncesine kadar sona erdirilebilir. Bundan sonraki işlemlerde birlikte imza koşulu zorunludur.

 

VERGİ BEYANNAMELERİNİN İMZALANMASINDA SORUMLULUK

MADDE 16- İmzalanan vergi beyannamelerinde daha sonra vergi ziyaının saptanması durumunda meslek mensubunun müşterek ve müteselsil sorumluluğu şu koşullara bağlıdır.

 

a) Bu mesleki kararın 12. maddesindeki koşullara uyulmaması,

b) Defter kayıtlarının doğruluğunun saptanamaması,

c) Defter kayıtlarının VUK'nun 227 ve 228'nci madde hükümlerine uygun olmaması,

d) Değerlemelerin VUK'nun değerleme hükümlerine aykırı yapılması,

e) Finansal tablolardaki ve hesap özetlerindeki ticari kara yapılacak ilave ve indirimlerin yapılmaması,

f) VUK'un 135'nci maddesinde sayılan vergi inceleme elemanlarınca yapılan inceleme neticesinde bir matrah farkı ortaya çıktığı takdirde, bulunan vergi matrahı vergi inceleme elemanlarınca beyannameyi imzalayan meslek mensubunun sorumluluğunu ortaya koyan mesleki hatasının net bir şekilde saptanması ve bu hususun inceleme raporunda açıkça belirtilmesi.

 

SINIRLI UYGUNLUK DENETİM YÖNTEMLERİ

MADDE 17- SUD faaliyetinde, denetlenen işletmenin ya tüm işlemleri tek tek veya örnekleme yöntemiyle incelenerek gerçekleşir.

 

Esas olan, vergi beyannamesi imzalanacak işletmenin tüm işlemlerinin tek tek incelenmesi, finansal tablolarda görülen aykırılıkların nedenlerinin araştırılması, elde edilen tutarların eski tutarlarla karşılaştırılarak sınırlı uygunluk denetiminin tam yapılmasıdır.

 

Ancak, işlem hacmi geniş olan işletmelerde sınırlı uygunluk denetimini tam yapmak zor olduğundan, örnekleme yöntemleri kullanılabilir.

Örnekleme yöntemlerinin kullanılabilmesi için işletmelerin iç kontrol sistemi, organizasyon planı, muhasebe sistemi, yöneticiler ve personel bakımından yeterli olması gerekir. Bu nedenle iç kontrol sistemi incelenerek sistemin işleyip işlemediği, bu işleyiş biçiminin finansal tablolar hakkında genel olarak kesin fikir verebilmesine yetecek nitelikte olup olmadığı, ayrıca iç kontrol sisteminin zayıf ve kuvvetli yanlarının saptanması gerekir. İç kontrol sisteminin testleri olumlu bulunduğu takdirde örnekleme yöntemleri kullanılır.

 

Yıllık işlem hacmi ikiyüz adet yevmiye kaydını geçen ana hesapların denetlenmesi için TÜRMOB Yönetimi aşağıda belirtilen örnekleme yöntemlerinden farklı veya benzer koşullardaki işletmelere göre uygun bulduklarını, örneklemenin kullanılma alanlarını belirterek her yıl başında ilan eder.

TÜRMOB'un ilan etme yetkisinde olduğu örnekleme yöntemleri şunlardır.

 

a) Sınırsız rastlantısal örnekleme ikame ile,

b) Nitelikler örneklemesi,

c) Keşif örneklemesi,

d) Tabakalı rastlantısal örnekleme,

e) Sistematik örnekleme,

f) Yığın (küme) örneklemesi,

 

YÜRÜRLÜK

MADDE 18- Bu mecburi meslek kararı yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

 

YÜRÜTME

MADDE 19- Bu mecburi meslek kararının hükümleri TÜRMOB (Türkiye Serbest

Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği) Yönetim

Kurulu tarafından yürütülür.

RUHSATLI SERBEST MUHASEBECİ, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİR, YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEK AHLAKI KURALLARI İLE İLGİLİ MECBURİ MESLEK KARARI
 

 

(18.10.2001 tarih ve 24557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır)
AMAÇ
MADDE 1- 3568 sayılı Kanun'a göre ruhsat almış Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin taşımaları gereken asgari nitelikler, yasal davranışları ve sorumlulukları 3568 sayılı Yasa ile bu Yasa'ya dayanılarak çıkarılan Yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Bu mecburi meslek kararının amacı yasal gerekleri aşan ölçüde meslek mensuplarının kendilerini kontrol etmeleri amacıyla moral ilkeler sistemini, toplum, müşteriler ve diğer meslek mensuplarıyla ilişkilerde uyulması gereken ve yerine getirilmesi gereken kuralları içerir.
 
KAPSAM
MADDE 2- Bu mecburi meslek kararı ile saptanan meslek ahlak kuralları Serbest Muhasebecileri, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirleri ve Yeminli Mali Müşavirleri ve muhasebe meslek şirketlerini (muhasebe, denetim, müşavirlik ve tasdik şirketleri) kapsamaktadır. Bazı kurallar tüm meslek mensuplarını veya muhasebe şirketlerini kapsamayabilir. Tüm meslek mensuplarını kapsamayan ahlak kuralları bundan sonraki maddelerde yeri geldiğinde belirtilecektir.
 
MESLEK AHLAKI VE ÖNEMİ
MADDE 3- Meslek ahlakı, ruhsatlı meslek mensuplarının yeterlilik, güvenilirlik, tarafsızlık, bağımsız karar alabilme, kendi kendilerini denetlemelerinin ve dürüstlüğünün simgesidir. Meslek ahlakı kuralları, bu mesleki kararda tanımlanan meslek ahlakı anlayışını benimseyen ruhsatlı meslek mensuplarını yücelttiği gibi alçaltıcı tutum ve davranışlara karşı korur.
 
Mesleki ahlak kuralları, moral ve profesyonel davranış standartlarının seviyesini belirlediği gibi cezalandırılması gereken davranış ve tutumların saptanmasında yargıların temelini oluşturur.
Cezalandırılması gereken davranışlar, 3568 sayılı Yasa'nın ilgili maddeleri ve 3568 sayılı Yasa'ya dayanılarak çıkarılan Disiplin Yönetmeliği ile diğer Yönetmeliklere göre Meslek Odaları, TÜRMOB ve gerektiğinde mahkemeler tarafından ele alınır ve bir yargıya varılır.
Bu durumda toplum; ruhsatlı meslek mensuplarının (Serbest Muhasebecilerin, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin ve Yeminli Mali Müşavirlerin) ve muhasebe meslek şirketlerinin bir Yasa'larının varlığını ve meslek mensuplarının ahlaki değerlerinin yüceliğini anlar ve meslek hakkında yargıya varır. Ahlaki kurallar, mesleğin uygulanması sonucunda yüce değerlere sahip meslek mensuplarınca saptandığından, mesleğe girmek isteyenler için bir rehber ve meslek mensupları için bir ölçü niteliğindedir.
 
MESLEKİ UZMANLIK
MADDE 4 - Ruhsatlı bir meslek mensubu veya bir mesleki şirket mesleki ve ahlaki standartlarla bağdaşmayan herhangi bir iş anlaşması yapamaz.

                DEFTER TUTMA VE FİNANSAL TABLOLARI HAZIRLAMA
MADDE 5 - Defter tutma ve bu defterlere göre finansal tabloları hazırlama işleri yalnız Serbest Muhasebeciler ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler tarafından yapılır.
Yeminli Mali Müşavirler mesleki hizmet verdikleri firmalara finansal tabloların hazırlanması sırasında danışma hizmeti vererek yönlendirirler. Ancak finansal tabloların hazırlanmasında muhasebe defterleri tutmaları yasaklandığından Yeminli Mali Müşavirlerin doğrudan doğruya sorumluluk yüklenmeleri mümkün değildir.
YMM'ler, muhasebe işlerini ruhsatlı SM ve SMMM'lere yaptırmayan işletmelerin işlerini yapamazlar.
YMM'ler düzenledikleri raporlarda muhasebe işlerini yapan SM ve SMMM'leri belirtirler.
 
MUHASEBE İLKELERİNE VE STANDARTLARINA UYMA ZORUNLULUĞU
MADDE 6 - Finansal tablolara esas teşkil edecek muhasebe kayıtları, genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kuralları dikkate alınarak düzenlenir. İlgili kurum ve kurullar tarafından veya Yasa'larla belirlenen standartlara uygun olmayan Finansal Tablolar düzenlenemez.
 
Muhasebe kaydı yapan ruhsatlı meslek mensupları, hazırladıkları, Finansal Tabloların dipnotlarında genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kuralları ile muhasebe standartlarındaki sapmaları belirtmelidirler.
TÜRMOB'dan ruhsat almış bütün meslek mensupları TMUDESK (Türkiye Muhasebe ve Denetim Standartları Kurulu) tarafından yayınlanan standartlara uyarlar.
 
DÜRÜSTLÜK, GÜVENİLİRLİK VE TARAFSIZLIK
MADDE 7- Serbest Muhasebeciler, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler gerçekleri bilerek saptıramazlar ve 3568 sayılı Kanun'un 2. Maddesinde belirtilen ünvanlara göre yetkili olunan işlerin yapılması sürecinde bağımsızdırlar. İşlerini dürüstlük, güvenilirlik ve tarafsızlık içinde yürütürler. Meslek mensubu, Vergi Kanunları'nın ve diğer Yasaların yorumlanmasında; kendi düşünceleri ve yargısı ile oluşan yorumunu destekleyen yeterli dayanakların da olması koşuluyla kararlarında tarafsız olmak durumundadır. Meslek mensuplarının bir işverene bağlı olarak çalışması, mesleki kurallara uyarak bağımsız çalışmasına engel olmamalıdır.
 
MESLEKİ ÖZEN VE TİTİZLİK
MADDE 8- Meslek mensupları 3568 Sayılı Yasa'nın 2'nci maddesinde yazılı işlerden ünvanlarına göre yetkili oldukları mesleki hizmetleri yerine getirirken, gerekli olan mesleki özen ve titizliği göstermek zorundadırlar.
Ruhsatlı meslek mensupları, yanlarında çalıştırdıkları personelin çalışmalarının her aşamasında gerekli özen ve titizliği gösterip göstermediklerini gözetip denetlemek durumundadırlar.

                TASDİK İŞLERİNDE VE DENETİMDE BAĞIMSIZLIK KURALI
MADDE 9 - Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir, denetim görevi ile ilgili tüm konularda bağımsız düşünmesini ve davranmasını sağlayacak koşullara sahip olmalıdır. Bağımsızlık, Yeminli Mali Müşavirlerce yapılan tasdik işleri için de gereklidir.
Denetim ve tasdik işlerinde ilgili meslek mensubunun, bağımsızlığı kamu yararı ilkesini gözetmenin yanısıra, müşterisine karşı önyargısız ve tarafsız bir tutum içinde bulunmayı kapsar. Aksi takdirde ruhsatlı meslek mensubu, meslek tekniği açısından ne kadar yeterli olursa olsun, denetim sonucunda elde edilecek bulguların güvenilirliği için gerekli olan tarafsızlığını yitirecektir.
Meslek mensuplarının iş alması sırasında sözleşme öncesi ya da sonrasında, maddi ya da maddi olmayan güvence vermesi yasaktır. Meslek mensubundan hizmet isteyenlerin güvence istemeleri durumunda mesleki faaliyetin bağımsızlık ilkesi zedeleneceğinden, meslek mensupları bu tür işler için öneri veremezler.
 
 SIR SAKLAMA
 MADDE 10 - Ruhsatlı meslek mensupları, mesleki faaliyetleri sırasında müşterileriyle ilgili edindiği bilgileri ve sırları müşterilerinin izni olmadıkça, mesleki faaliyetleri son bulsa dahi açıklayamazlar. Ruhsatlı meslek mensupları, sır saklama kuralına personellerinin de uymasını sağlamakla yükümlü olup, aksine davranan personeli bir daha çalıştırmamaları ve diğer meslek mensuplarını bu kişiler hakkında bilgilendirmeleri gerekir.
 
ÜCRETLER
MADDE 11 - Ruhsatlı meslek mensupları yaptıkları işleri, Oda ve Birlik tarafından saptanmış ve ilan edilmiş ücretlerin altında yapamazlar.
Başka bir meslek mensubu, asgari ücretin üstünde yapılan işlere haklı bir gerekçe göstermeksizin daha düşük ücretle yapmak üzere talip olamaz.
 
DENETİM STANDARTLARI VE MUHASEBE İLKELERİ
MADDE 12- Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir TÜRMOB'un yayımladığı genel kabul görmüş denetim standartlarına uyumlu çalışma yapmadıkça, adının finansal tablolarla ilişkilendirilmesine izin vermez.
 Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler, TÜRMOB'un benimsediği TMUDESK'in standartları ile standart yayımlanmamış konularda genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kurallarına uyulmadan hazırlanmış finansal raporlar için, bu standartlar ve ilkeler doğrultusunda hazırlandığı yönünde görüş bildiremezler.
 
ÖNGÖRÜ YASAĞI
MADDE 13 - Meslek mensubu, varsayıma dayalı bilgilerden hareketle finansal tablolar ve raporlar hazırlayamaz. Ruhsatlı bir meslek mensubu, kendisinin gerçekleşeceğini bildiği izlenimi veren herhangi bir geleceğe dönük işlemlere, adının karıştırılmasına izin vermez.
Proforma Bilanço ve Gelir Tablolarının hazırlanmasının veya gerçekleşmesini destekleyen görüşlerin bildirilmesinde herhangi bir ruhsatlı meslek mensubunun adının karıştırılması yasaktır.
 
HAKSIZ REKABET YASAĞI
MADDE 14 - Bir meslek mensubu, mesleki dayanışma ve sorumluluk bilinci ile diğer bir meslek mensubunun iş yaptığı bir kişi veya kuruma, aynı işi yapmak üzere girişimde bulunamaz.
Ücret düşürmeye yönelik önerilerde ve personel sağlanması gibi konularda meslek mensupları birbirlerine zarar verecek davranışlarda ve girişimlerde bulunamazlar.
Bir müşteri, muhasebe ve müşavirlik işlerini yapan bir meslek mensubu bulunmasına rağmen bir başka meslek mensubundan hizmet isterse, meslek mensubu diğer meslek mensubu ile ilişki kurmalıdır.
 
PERSONEL SAĞLANMASI
MADDE 15- Ruhsatlı bir meslek mensubu, başka bir meslek mensubunun personeline bu meslek mensubuna haber vermeden, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak kendisi ya da müşterisi adına iş önerisinde bulunamaz. Bu kural personelin kendi girişimi ya da bir ilana dayanarak iş başvurusu halinde uygulanmaz.
 
DÜRÜST OLMAYAN DAVRANIŞLAR
MADDE 16 - Meslek mensupları dürüstlük ilkesine uygun olmayan davranışlarda bulunamazlar.
 
REKLAM VE TEŞVİK YASAĞI
MADDE 17 - Reklam yapılması yasaktır. Bu nedenle bir gazete, dergi ya da benzeri duyuru araçlarından herhangi birinden yararlanarak reklam yapmak yasaktır. Meslek mensubu, basına bülten dağıtmak veya demeç vermek suretiyle kendi firmasının mesleki deneyim hizmetlerini yüceltemez ya da reklam edemez.
Meslek mensubu herhangi bir yazar veya muhabir ile görüştüğünde, vereceği bilgilerin nasıl kullanılabileceğini kontrol edemeyeceğinden, muhabire, meslek ahlak kurallarının gerektirdiği sınırlamaları açıklamalıdır. Ancak toplumun ilgilendiği konularda meslek mensubunun yaptığı yayınlar ve demeçlerinin haber programlarında verilmesi, yazı ve haber yazılması veya yazması reklam sayılmaz.
Meslek mensuplarının gazete ve dergilerde yazı yazmaları, haber programları yapmaları ya da kitap yazmaları durumunda, bunları yayımlayan yayımcı tarafından yapılacak övgülerde ve tanıtımlarda; yazar olan meslek mensubunun özgeçmişi, öğrenimi, mesleki ünvanı, deneyimleri, mesleki şirket ortaklığı ve ifa ettiği belli başlı görevleri yer alabilir. Bu övgü ve tanıtımlarda meslek ünvanı dışında "vergi uzmanı", "yönetim danışmanı", "eski vergi dairesi müdürü", "eski inceleme elemanı" gibi herhangi bir mesleki uzmanlığı gösteren bir tanıtım kullanılamaz. Yazarlık ve akademik ünvanlarının kullanılması reklam sayılmaz.
Eğitim seminerlerine katılma reklam sayılmaz.
Meslek mensubunun diğer meslektaşlarına mesleki hizmet sunmak üzere kişisel ilişkide bulunması veya önerilerini mektupla bildirmesi reklam sayılmaz.
Meslek mensubu veya mesleki şirketin kullandığı yazışma kağıtları meslek onuruna yakışan biçimde düzenlenmeli ve üzerinde şirket ve mesleki ünvanlar dışında ayrı bir uzmanlık dalı belirtilmemelidir. Bu kağıtlarda mesleki şirketin veya büronun ünvanı, adresi, telefon, faks, internet ve benzeri iletişim numaraları, ortakların, vefat etmiş ortakların, kurucuların isimleri ve hizmet süreleri, ortaklardan ayrı olduklarını belirten bir çizgi ve başlık altında ayrılması koşuluyla çalıştırılan meslek mensuplarının adları, diğer şehirlerde işbirliği yapılan meslek mensupları ile şubelerinin adları yer alabilir.
Meslek mensupları ve yanlarında çalışan meslek mensupları ile görevli diğer personelin kullandıkları kartvizitler reklam sayılmaz. Bu kartlar, yalnızca kart sahibinin adını ve soyadını, mesleki şirketin veya büronun ünvanını, adres ve telefon-faks numaralarını, mesleki ünvanı ile bürodaki ya da şirketteki yönetici, ortak, danışman gibi ünvanları taşır. Bu kartvizitlerde herhangi bir uzmanlık alanı ya da eski görevlerini belirten rumuz veya ünvanların yer alması reklam kapsamında olduğundan yasaktır.
Bağımlı çalışan meslek mensupları ruhsatlarının türüne göre, Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir ünvanlarını kullanabilirler. Ancak bağımlı meslek mensuplarının ticari faaliyetler sırasında bu ünvanlarını kullanmaları yasaktır.
Meslek mensubu veya mesleki şirketin yayınladığı bildirilerin, sirkülerin, bültenlerin, işe alma broşürlerinin, bazı ticari konularda kendi personeli, müşterileri, avukatlar, bankalar, aracı kurumlar, akademik çevreler gibi
mesleki ilişkilerin sürdürüldüğü kimselere gönderilmesi reklam sayılmaz. İş için başvuranlara, işe alınma görüşmelerine girmeyi düşünen öğrencilere, özel olarak istemde bulunan kişilere ve öğrenim kuruluşlarına bu yayınların bir kopyasının verilmesi veya gönderilmesi reklam sayılmaz. Meslek mensubunun bürosunu veya mesleki şirketini tanıtan özel dosya, katolog, baskılı bloknot ve kalem kullanılması reklam sayılmaz.
 
ÜCRETLERİN DÜŞÜRÜLMESİ VE KOMİSYON YASAĞI
MADDE 18- Müşteriye sunulan hizmetler için önerilen ücretleri düşürecek parasal cezai yaptırımları taşıyan sözleşmeler yapılamayacağı gibi, komisyon ve benzeri ödemelerin yapılması yasaktır. Ancak, anlaşma yapılan müşteriye hizmet sunan başka bir ruhsatlı serbest çalışan meslek mensubuna bu hizmetlerden yararlanılması halinde ücret ödenmesi yasak değildir.
 
BAĞDAŞMAYAN İŞLER
MADDE 19 - Ruhsatlı meslek mensuplarından denetim ve tasdik işi yapanlar mesleki hizmetlerinde objektifliklerini bozan işler yapmaları yasaktır. Ancak kamu görevi niteliğinde olan siyasi faaliyette bulunma, düşüncesini açıklayan yazı yazma, sanat faaliyetlerinden sayılan edebi eserler yayımlama, avukatlık, gazetecilik ve öğretim üyeliği veya görevliliği yapmak meslekle bağdaşan işlerden sayılır. Yönetim danışmanlığı mesleki faaliyet sayıldığından bağdaşmayan işler kapsamında değildir.

                DİĞER MESLEK MENSUPLARI ALEYHİNDE KONUŞMA YASAĞI
MADDE 20- Ruhsatlı bir meslek mensubu başka bir ruhsatlı meslek mensubunun veya mesleki şirketin mesleki yeterliliği aleyhinde konuşması, yorumda bulunması veya görüş bildirmesi meslek ahlakına aykırı olup yasaktır.
 Denetim yapan ruhsatlı bir Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya bir Yeminli Mali Müşavir başka bir meslek mensubu tarafından denetlenmiş ve görüş raporuna bağlanmış işleri denetleyemez. Bu meslek mensupları bölünme ve birleşme durumlarında yaptıkları denetimlerde diğer meslek mensuplarının raporlarını referans göstermek suretiyle denetim raporlarını düzenlerler.
Yeminli Mali Müşavirler tasdik işlerinde karşıt inceleme yaptıkları işletmelerde başka Yeminli Mali Müşavir tarafından tasdik ya da denetim veya serbest çalışan bir ruhsatlı Serbest Muhasebeci Mali Müşavir tarafından denetim yapılıyorsa, karşıt inceleme yapılması gereken firmanın kayıtları üzerinde inceleme yapmaları meslek ahlakına aykırı olduğundan yasaktır. Ancak bu tasdik ya da denetimi gerçekleştirmiş meslek mensupları, imzalı tasdik ya da denetim raporlarını referans olarak göstermek suretiyle denetim ya da tasdiklerini tamamlarlar. Bu durumlarda karşıt inceleme yapılması söz konusu firmanın tasdikini yapan Yeminli Mali Müşavir ya da denetimini yapan Yeminli Mali Müşavir veya ruhsatlı Serbest Muhasebeci Mali Müşavire uygunluğunun bildirilmesi veya alınması zorunludur. Tasdik veya denetim tamamlanmamışsa, bu konuda ya diğer meslek mensubundan karşıt inceleme için izin alınır, ya da onun sorumluluğunu üstlendiğine ilişkin düzenlenecek tutanak rapora eklenebilir.
Yasal düzenlemeler saklıdır.
 
DENETİMDE KAMU SORUMLULUĞU
MADDE 21 - Denetim yapan ruhsatlı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile Yeminli Mali Müşavirler, meslekten olmayan kimselere veya meslek mensuplarına yanlış ve hatalı bilgi içermeyen raporlar vermesi, meslek mensubunun ahlaki sorumluluğunun gereği olan kamu yararı ilkesinin gözetilmesinin bir sonucudur.
 
YÜRÜRLÜK
MADDE 22 - Bu mecburi meslek kararı yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
 
YÜRÜTME
MADDE 23- Bu mecburi meslek kararının hükümleri, TÜRMOB (Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği) Yönetim Kurulu tarafından yürütülür.

 

 

 

 

 

Mecburi Meslek Kararlarının Uygulanması ile ilgili son durum
 

GENELGE 2003/
 
 
Ankara, 11.07.2003
 
Sayı    : 2003/
Konu :
 
 
YMM VE SMMM ODASI BAŞKANLIKLARI’NA
 
3568 Sayılı Meslek yasamızın “Birlik Genel Kurulunun Görevleri” başlıklı 33’ncü maddesinin (f) bendinde “Uyulması mecburi meslek kararı alma” genel kurulun görevleri arasında yer almış ve bu yetki kullanılarak bugüne kadar beş meslek kararı yayınlanmıştır.
 
 
Mecburi meslek kararlarının uygulanması ile ilgili son durum şöyledir;
 
 
1.     Emanet Para Makbuzunun Yasaklanması ile İlgili Mecburi Meslek Kararı
7.10.1995 tarihli TÜRMOB’un 5. Olağan Genel Kurulu’nda alınan kararla meslek mensuplarının müşteri adına üçüncü kişilere ödeme yapmak üzere her ne isim altında olursa olsun, mali değerler almasını yasaklanmıştır. Bu karar 26.10.1996 tarih ve 22535 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştı. Yürürlükte olan bu kararın uygulanmasına titizlikle devam edilmelidir.
 
 
2.     Birden Çok Meslek Mensubunun Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Ortaklık Bürosu veya Şirketi Altında Çalışmalarını Düzenleyen Mecburi Meslek Kararı
 
20 Mart 1996 tarih ve 22586 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan bu mecburi meslek kararı, meslek mensuplarının ortaklık bürosu veya şirketi altında çalışmalarını düzenlemektedir.
 
İstanbul YMM Odası tarafından açılan dava Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu tarafından verilen Esas No: 1999/994 ve Karar No: 2000/31 sayılı karar ile kesinleşmiştir. Karara göre, bu mecburi meslek kararımızın dokuz maddesi iptal edilmiştir.
 
İptal edilen maddeler şöyledir;
Tescilde Aranacak Belgelere İlişkin, 9. madde
Ortaklık Bürosu ve Şirketlerin Kuruluş ve Tesciline İlişkin, 10. madde
Büro Tescil Belgesine İlişkin, 11. madde
Ortağın veya Meslek Mensubu Değişiminin Bildirimine İlişkin, 12. madde
Şirket Ruhsatlarına İlişkin, 13. madde
Meslek Kütüğüne İlişkin, madde
Meslek Kütüğünün Yayımlanmasına İlişkin, 15. madde
Meslek Mensubunun Değişiminde Sorumluluklara İlişkin, 16. madde
Mesleki Sorumluluklara İlişkin, 17. madde
 
Danıştay İdari Dava Daireleri Genel kurul Kararına göre, Birden Çok Meslek Mensubunun Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Ortaklık Bürosu veya Şirketi Altında Çalışmaları’nı düzenleyen Mecburi Meslek Kararı’nın yukarıda belirtilen hükümlerinin uygulanması mümkün değildir.
 
 
3.     Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usulleri ile İlgili Mecburi Meslek Kararı
Çalışanlar kütüğüne kayıtlı SM ve SMMM’lerin imzalamak durumunda bulundukları resmi ve mesleki belgelerde özel kaşe kullanımlarıyla ilgili esasları düzenleyen bu mecburi Meslek kararı 18 Ekim 2001 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı.
 
Mecburi Meslek Kararının iptali istemiyle İstanbul YMM Odası tarafından dava açılmış, Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu Esas No: 1998/499 ve Karar No: 2000/401 karar ile iptal istemini reddetmiştir.
 
Bu kararın 18 Ekim 2001 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmasının ardından İstanbul YMM Odası tarafından dava açılmış ve dava halen devam etmektedir. “Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usulleri” ile ilgili Mecburi Meslek Kararı yürürlükte olup uygulaması devam etmektedir.
 
 
4.     Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Vergi Usul Yasasının Mükerrer 227. Maddesine Göre İmzalanacak Vergi Beyannamelerinde Uyulacak Esaslara İlişkin Mecburi Meslek Kararı
 
Çalışanlar kütüğüne kayıtlı Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin imzalamak durumunda bulundukları resmi ve mesleki belgelerde özel kaşe kullanımlarıyla ilgili esasları düzenleyen bu mecburi Meslek Kararı 18 Ekim 2001 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı.
 
Maliye Bakanlığı ile Ankara, Antalya, İzmir, Adana, Bursa, Gaziantep, Eskişehir Yeminli Mali Müşavirler Odaları tarafından, Birliğimiz aleyhine “Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Vergi Usul Yasasının Mükerrer 227. Maddesine Göre İmzalanacak Vergi Beyannamelerinde Uyulacak Esaslara İlişkin Mecburi Meslek Kararı”nın iptali istemiyle açılan davalar, Danıştay 8. Daire’ce verilen 22.01.2003 gün ve E:2001/4564, K:2003/293 sayılı ve aynı tarih E:2001/4383, K:2003/296 sayılı kararlar ile reddedilmiştir.
 
Bu kararlar uyarınca 18.10.2001 gün ve 24557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Vergi Usul Yasasının Mükerrer 227. Maddesine Göre İmzalanacak Vergi Beyannamelerinde Uyulacak Esaslara İlişkin Mecburi Meslek Kararı” tüm maddeleri ile yürürlükte olup, uygulanmaya devam edilecektir.
 
 
5.      Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile İlgili Mecburi Meslek Kararı
 
18 Ekim 2001 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan bu mecburi meslek kararının bazı maddelerinin iptali istemiyle Maliye Bakanlığı, Ankara YMM Odası, Antalya YMM Odası, İzmir YMM Odası, Adana YMM Odası, Bursa YMM Odası, Gaziantep YMM Odası, Eskişehir YMM Odası dava açılmıştır.
 
 
Maliye Bakanlığı tarafından Birliğimiz aleyhine Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile ilgili Mecburi Meslek Kararının 5/3, 6/3, 11., 12., 20/2. ve 3. maddelerinin iptali istemiyle açılan dava sonucu, Danıştay 8. Daire’ce verilen 22.01.2003 gün ve E:2001/4380, K:2003/294 sayılı kararı ile 6/3, 11/2. ve 12. maddelere yönelik olarak dava reddedilmiş, 11. maddenin 1. fıkrası iptal edilmiş, 5/3 ve 20/2 ve 3. maddeleri hakkında karar verilmesine yer olmadığı hüküm altına alınmıştır.
 
Ayrıca, Ankara, Antalya, İzmir, Adana, Bursa, Gaziantep, Eskişehir Yeminli Mali Müşavirler Odaları tarafından, Birliğimiz aleyhine Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile ilgili Mecburi Meslek Kararının 5/3 ve 4., 19. maddesinin avukatlık ile ilgili kısmının, 20/2. ve 3. maddelerinin iptali istemiyle açılan dava sonucu, Danıştay 8. Daire’ce verilen 22.01.2003 gün ve E:2001/4384, K:2003/295 sayılı kararı ile 5/4. maddesine yönelik kısmının reddine, 5/3, 19. maddede yer alan “avukatlık” sıfatı 20/2 ve 3. maddelerin iptaline karar verilmiştir.
 
Bu kararlara göre, Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile ilgili Mecburi Meslek Kararının; 5/3 ve 19 . maddede yer alan “avukatlık” sıfatı, 11. maddenin 1. fıkrası, 20/2 ve 20/3 maddeleri iptal edilmiştir.
 
Bahse konu kararlar uyarınca 18.10.2001 gün ve 24557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Meslek Ahlak Kuralları ile ilgili Mecburi Meslek Kararının aşağıda belirtilen hükümlerinin uygulanması mümkün değildir.
 
a) “Defter Tutma ve Finansal Tabloları Hazırlama” başlıklı 5. maddenin 3. bendinde yer alan;
 
“YMM’ler, muhasebe işlerini ruhsatlı SM ve SMMM’lere yaptırmayan işletmelerin işlerini yapamazlar” hükmü,
 
b) “Ücretler” başlıklı 11. maddenin 1. bendinde yer alan;
 
“Ruhsatlı meslek mensupları yaptıkları işleri, Oda ve Birlik tarafından saptanmış ve ilan edilmiş ücretlerin altında yapamazlar” hükmü,
 
c) “Bağdaşmayan İşler” başlıklı 19. maddenin 1. bendinde yer alan;
 
“Avukatlık” sıfatı,
 
d) “Diğer Meslek Mensupları Aleyhine Konuşma Yasağı” başlıklı 20. maddenin 2. ve 3. bentlerinde bulunan;
 
“Denetim yapan ruhsatlı bir Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya bir Yeminli Mali Müşavir başka bir meslek mensubu tarafından denetlenmiş ve görüş raporuna bağlanmış işleri denetleyemez. Bu meslek mensupları bölünme ve birleşme durumlarında yaptıkları denetimlerde diğer meslek mensuplarının raporlarını referans göstermek suretiyle denetim raporlarını düzenlerler.
 
Yeminli Mali Müşavirler tasdik işlerinde karşıt inceleme yaptıkları işletmelerde başka Yeminli Mali Müşavir tarafından tasdik ya da denetim veya serbest çalışan bir ruhsatlı Serbest Muhasebeci Mali Müşavir tarafından denetim yapılıyorsa, karşıt inceleme yapılması gereken firmanın kayıtları üzerinde inceleme yapmaları meslek ahlakına aykırı olduğundan yasaktır. Ancak bu tasdik yada denetimi gerçekleştirmiş meslek mensupları, imzalı tasdik yada denetim raporlarını referans olarak göstermek suretiyle denetim yada tasdiklerini tamamlarlar. Bu durumlarda karşıt inceleme yapılması söz konusu firmanın tasdikini yapan Yeminli Mali Müşavir yada denetimini yapan Yeminli Mali Müşavir veya ruhsatlı Serbest Muhasebeci Mali Müşavire uygunluğunun bildirilmesi veya alınması zorunludur. Tasdik veya denetim tamamlanmamışsa, bu konuda ya diğer meslek mensubundan karşıt inceleme için izin alınır, yada onun sorumluluğunun üstlendiğine ilişkin düzenlenecek tutanak rapora eklenebilir.” hükmü.
Yukarıda yer alan hükümler Danıştay’ca iptal edilmiş olduğundan, Anayasa’nın 138. ve İdari Yargılama Usulü Yasasının 28. maddesi gereğince uygulanmaları mümkün değildir.
 
Ancak, bahse konu meslek kararının diğer hükümlerinin uygulanmasına devam edilecektir.
 
Ayrıca, 15-17 Ağustos 2003 tarihinde Erzurum’da gerçekleştirilecek olan 36. Başkanlar Kurulu Toplantısı’nda yargı kararları ve mecburi meslek kararları ile öneriler değerlendirilecektir.
 
Bilgi edinilmesini ve uygulamada yukarıda belirtilen hususlara titizlikle uyulmasını rica ederiz.
 
Saygılarımızla,
 
Mehmet TİMUR
 

 

Üye Girişi   Kapat
Stajyer Girişi   Kapat
Üye Arama   Kapat
© 2003 - 2024 Kocaeli SMMMO Web Tasarım Neo